Điện Biên TV - Thuyết minh viên là nghề thú vị nhưng không ít nhọc nhằn, vất vả. Muốn gắn bó với nghề này, ngoài sự chịu khó tìm tòi, học hỏi kiến thức về lịch sử, xã hội, điều quan trọng hơn cả là phải tâm huyết, yêu nghề như chính cuộc sống của mình…

Trong một lần trò chuyện với ông Vũ Nam Hải, Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, tôi được nghe nhiều về công việc của một thuyết minh viên. Bởi lẽ trước đây, bản thân ông đã từng gắn bó với nghề gần 10 năm. Ông nhớ lại những năm 1998, khi Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ còn thuộc quyền quản lý của Bộ Quốc phòng và có tên: Bảo tàng quân đội. Lúc ấy điều kiện kinh tế khó khăn, tiền lương ba cọc ba đồng nhưng ông vẫn gắn với nghề thuyết minh chừng ấy thời gian. Theo ông Hải, nghề thuyết minh cần sự kiên nhẫn và không ngừng làm mới mình. Ông kể: Có lần, tôi được phân đi thuyết minh cho một đoàn khách tham quan tại khu di tích Mường Phăng. Trời nắng, người mệt nhừ nhưng vẫn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ. Đến lúc về, vì một lý do nào đó nên đoàn tham quan rẽ ra ngã ba Nà Tấu, huyện Điện Biên lên đường về thẳng Hà Nội bỏ lại mình tay không giữa đường. Ngày đó phương tiện qua lại để có thể đi nhờ không nhiều. Lúc đó thấy chạnh lòng nhưng nghĩ lại: Đó là nghề mình đã chọn, mình phải theo đến cùng... Cũng theo Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ Vũ Nam Hải, anh chị em thuyết minh viên còn gặp phải nhiều trường hợp dở khóc dở cười lắm chứ đâu chỉ có thế như: Vợ chồng bất hòa vì đi làm về muộn không có người chăm sóc con; đi làm quá sớm bỏ việc gia đình... Làm nghề thuyết minh, mọi sinh hoạt không theo giờ giấc là hết sức bình thường. Hơn nữa, nhiều hôm thứ 7, chủ nhật, ngày lễ, tết… người ta được nghỉ nhưng nghề của mình thì vẫn phải làm, thậm chí còn vất vả hơn ngày thường. “Từ khi tôi làm quản lý ở bảo tàng, đã gặp không ít trường hợp vợ chồng to tiếng, cãi vã, bất đồng quan điểm rồi” – ông Hải chia sẻ.

Thuyết minh viên kể cho khách về các di tích lịch sử tại khu di tích Mường Phăng, huyện Điện Biên

Với ông Vũ Nam Hải, tình yêu nghề đơn giản là sự trân trọng những gì thuộc về lịch sử, yêu lịch sử dân tộc, niềm tự hào quê hương, muốn truyền đạt lại những gì mình hiểu biết cho du khách nghe. Nhưng với thuyết minh viên Quàng Thị Kim Nhung, Tổ trưởng Tổ tuyên truyền, tình yêu nghề là sự trải nghiệm, là sự chăm chú lắng nghe thuyết minh của khách tham quan làm cho chị hào hứng, hăng say. Đôi khi, cái tên mà người ta thường gán cho nghề của chị “làm dâu trăm họ” lại cho chị cảm giác thích thú. Chị Nhung bắt đầu làm thuyết minh viên từ năm 2008. Trước đó, là giáo viên Văn Trường THCS Mường Phăng, xã Mường Phăng (nay là Trường PTDT Bán trú THCS Võ Nguyên Giáp). Khi hỏi lý do tại sao lại đổi nghề, chị Nhung chỉ cười bảo: “Gắn bó với nghề 7 năm nay, mình chưa một lần thấy hối hận vì thay đổi công việc. Có lẽ do duyên số chăng?”. Bản thân là một trong những người có thời gian làm lâu nhất tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chị Nhung luôn ý thức được vai trò của người thuyết minh, đó là phải diễn đạt truyền cảm, chính xác thông tin. “Làm thuyết minh viên như làm dâu trăm họ, mỗi khách tham quan có suy nghĩ, nhìn nhận riêng. Mỗi lần thuyết minh phải lựa chọn cách thuyết minh sao cho phù hợp với đối tượng tham quan”. Theo chị Nhung, thuyết minh viên phải mang đến cho du khách ấn tượng đẹp không chỉ riêng về di tích nơi mình công tác mà còn về đất và người ở địa phương. Chính vì thế mà ngoài việc thuyết minh thông tin đến du khách, chị Nhung còn nghe và học hỏi từ nhiều kênh thông tin khác để mở rộng thêm vốn hiểu biết, nghiên cứu tư liệu để bài thuyết minh ngày càng phong phú, sinh động, tạo xúc cảm đối với người nghe.

13 thuyết minh viên tại bảo tàng – mỗi người một hoàn cảnh, một cuộc sống, một cách làm việc khác nhau, song trên hết là phải truyền đạt những thông tin cần thiết, hữu ích đến khách tham quan du lịch. Đặc biệt là những chiến công vang dội của quân đội và nhân dân ta trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm trên mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng... Vất vả là thế, nhưng tình yêu nghề ở mỗi thuyết minh viên cứ lớn lên từng ngày, bởi lẽ: Thuyết minh viên – nghề không chọn người!

Văn Quyết