Điện Biên TV - Những năm qua trên địa bàn tỉnh Điện Biên, ngôn ngữ, chữ viết dân tộc Thái, Mông được sử dụng và phát triển phù hợp với truyền thống dân tộc. Đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng và  giúp đỡ đồng bào vừa nắm được ngôn ngữ phổ thông, đồng thời bảo tồn và phát huy ngôn ngữ dân tộc mình.

Tỉnh Điện Biên gồm 19 dân tộc anh em (trong đó dân tộc Thái và dân tộc Mông chiếm gần 70%). Mỗi dân tộc đều có nền văn hóa đặc sắc, gắn với cội nguồn, phong tục tập quán, nếp sống sinh hoạt. Để bảo tồn, giữ gìn phát huy được bản sắc văn hóa, phải coi trọng hai yếu tố là ngôn ngữ và chữ viết.

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khoá VIII): “Bảo tồn và phát triển ngôn ngữ, chữ viết các dân tộc thiểu số. Đi đôi với việc sử dụng ngôn ngữ, chữ viết phổ thông, khuyến khích thế hệ trẻ thuộc đồng bào các dân tộc thiểu số học tập, hiểu biết và sử dụng thành thạo tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình”. Trong công tác tuyên truyền trên phương tiên thông tin đại chúng, chương trình phát thanh, truyền hình bằng tiếng dân tộc được quan tâm triển khai sâu rộng. Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh xây dựng chương trình phát thanh, truyền hình tiếng Thái, Mông với thời lượng 1h30’/ngày và cộng tác với chương trình VTV5 Đài truyền hình Việt Nam. Với diện phủ sóng: phát thanh 95%, truyền hình 82% được đồng bào đón đợi và yêu thích. Cùng với nhiệm vụ tuyên truyền đường lối chủ trương, chính sách, phản ánh các mặt kinh tế, văn hoá, văn nghệ, giáo dục, y tế, quốc phòng - an ninh … Cánh sóng tiếng dân tộc của Đài vươn xa tới các thôn bản vùng cao, vùng sâu, biên giới. Từ đó định hướng tư tưởng, tạo sự đồng thuận, nâng cao dân trí và sự hưởng thụ văn hóa trong đồng bào.

Trong công tác giáo dục đào tạo, để bảo tồn, phát huy tiếng nói, chữ viết của dân tộc Thái, dân tộc Mông. Tỉnh đã triển khai “Đề án dạy tiếng Thái, Mông cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến năm 2020”. Để có đội ngũ giảng dạy tiếng dân tộc Sở Giáo dục - Đào tạo, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng 158 giáo viên với thời gian học 9 tháng. Sau 2 năm triển khai đến nay 8 trường đã mở 74 lớp tiếng Thái với trên 1.600 học sinh và 37 lớp tiếng Mông với gần 700 học sinh. Việc dạy và  học tiếng Việt với tiếng dân tộc được đặt trong sự tương hỗ lẫn nhau. Đây là giải pháp tốt nhất cho giúp học sinh hiểu bài, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường học ở vùng dân tộc.

Một thực tế đặt ra, trở thành vấn đề cấp thiết với cán bộ, công chức và lực lượng vũ trang công tác ở vùng dân tộc phải biết phong tục tập quán, biết tiếng dân tộc thì tuyên truyền, giải thích, vận động, hướng dẫn đồng bào, nắm tình hình cơ sở mới có hiệu quả. Thực hiện Chỉ thị số 38 của Thủ tướng Chính phủ về việc: "Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số đối với cán bộ, công chức công tác ở vùng dân tộc và miền núi", tỉnh đã mở 16 lớp với trên 360 học viên học tại Trung tâm Ngoại ngữ - Tin học tỉnh và Trung tâm Giáo dục thường xuyên cấp huyện với thời gian học tập 3 tháng.

Phải khẳng định rằng, những năm qua trên địa bàn tỉnh Điện Biên, ngôn ngữ dân tộc Thái, Mông được sử dụng và phát triển phù hợp với truyền thống dân tộc. Đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng, giúp đỡ đồng bào và thế hệ trẻ, đồng thời bảo tồn và phát huy ngôn ngữ dân tộc Thái, Mông trong phạm vi toàn tỉnh. Trên cơ sở những kết quả quan trọng bước đầu đạt được, tỉnh tiếp tục quan tâm đào tạo, bồi dưỡng  đội ngũ giáo viên dạy tiếng Thái, Mông, đặc biệt phát huy lực lượng trên 2.000 giáo viên là người dân tộc Thái, Mông, đào tạo họ trở thành lực lượng nòng cốt trong việc dạy tiếng dân tộc ở các trường theo đề án. Đồng thời phát huy khả năng  giáo viên người dân tộc tại chỗ đã nghỉ hưu có kinh nghiệm, tâm huyết về dạy tiếng dân tộc cho cán bộ công chức, lực lượng vũ trang.  
                                   

Đỗ Quang Khải