Điện Biên TV - Có một vùng đất mà tên gọi của nó mỗi khi nhắc đến lại gợi cho người ta cảm giác heo hút và xa xôi diệu vợi như Mường Nhé. Vùng ngã ba biên giới này, đã từng sở hữu vô số kỷ lục vô tiền khoáng hậu của người di cư, trong đó có những chuyện chưa vui. Nhưng cũng chính ở cái nơi khắc nghiệt bậc nhất này, “Công cuộc an dân” đã đem đến những điều kỳ diệu cho cuộc sống mới của người di cư.

Con đường học tập phải dở dang. Mới 14 tuổi Giàng A Sàng đã là trụ cột trong gia đình. Mọi việc từ xay ngô, chăn trâu đến làm nương, Sàng và các em phải tự lo. Bởi bố mẹ em bị mất trong một tai nạn giao thông cuối năm 2017.

Mới 14 tuổi Giàng A Sàng đã là trụ cột trong gia đình cùng 5 đứa em trở thành trẻ mồ côi, không biết nương tựa vào ai

Giờ đây Sàng và 5 đứa em trở thành trẻ mồ côi, không biết nương tựa vào ai. Gia đình Sàng di cư từ huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cao vào xã Nậm Kè, huyện Mường Nhé đầu năm 2009. Dù nhiều lần được chính quyền sở tại trả về nơi xuất cư, nhưng gia đình em vẫn lén lút quay trở lại Mường Nhé. Cuộc sống của anh em Sàng là những tháng ngày theo bố mẹ di cư tìm miền đất mới. Nhưng nay tương lai phía trước của anh em Sàng càng trở nên mờ mịt hơn...
 
Còn đối với anh Hồ Chử Tráng, bản Nậm Pố 3, xã Mường Nhé thì được người trong vùng gọi với tên “Tráng giàu nhất bản”. Vợ chồng anh Hồ Chử Tráng từ huyện Mường Ảng di cư vào huyện Mường Nhé năm 2007. Ở được hơn 1 năm do không có đất ruộng, gia đình anh lại di cư vào tỉnh Đắk Lắk. 3 năm định cư trong đó nhưng đất sản xuất ít, cuộc sống của gia đình anh Tráng luôn trong tình trạng nghèo đói.

Năm 2012, vợ chồng anh Tráng lại tiếp tục theo một số hộ di cư quay trở lại Mường Nhé. Sau hơn 10 năm di cư, hiện gia tài của gia đình anh Tráng chỉ là một căn nhà lụp xụp với 14 đứa con. Giầu con nhưng bữa ăn của vợ chồng anh và những đứa con chỉ là nồi cháo loảng nấu măng. Đáng lo hơn là phần đông những đứa con của anh đều thất học. Cùng đó, do di cư nhiều nơi cộng với cuộc sống vất vả khiến sức khỏe của anh Tráng suy sụp, mới ngoài 45 tuổi nhưng anh Tráng không còn sức làm được ruộng nương.

Do di cư nhiều nơi cộng với cuộc sống vất vả khiến nhiều gia đình rơi vào cô vàn những khó khăn...

 
Câu chuyện của gia đình em Sàng hay anh Tráng ở Mường Nhé chỉ là số ít trong vô vàn chuyện buồn mà người di cư tự do phải đối mặt trên con đường đi tìm miền đất hứa. Thiếu ăn, thiếu mặc, trẻ em thất học, không được chăm sóc sức khỏe..vv.. là những gì những người dân di cư tự do đánh liều chấp nhận trong nhiều năm qua.

Ngược thời gian cuối thập kỷ 80 của thế kỷ trước, dân gốc ở huyện Mường Nhé chỉ vẻn vẹn có hơn 1 vạn người. Vậy mà trong khoảng 10 năm sau đó, vùng ngã ba biên giới này đã phải tiếp nhận hơn 4 vạn dân di cư tự do.

Nếu như trước đó, Mường Nhé có duy nhất một bản người Mông là Nậm Là gồm 30 hộ, gần 120 nhân khẩu, thì hiện nay, người Mông là dân tộc chiếm đa số. Di cư tự do kéo theo những hệ lụy thật khủng khiếp, đó là nạn đốt phá rừng, săn bắn bừa bãi.

Chỉ tính từ năm 2013 đến nay đã có hơn 500 ha rừng ở Mường Nhé bị tàn phá. Mường Nhé hoang biệt, mênh mông, đất đai màu mỡ, trở thành “Vùng đất hứa” để người di cư tự do kéo đến. Đó là nguyên nhân làm cho tình hình kinh tế - xã hội, an ninh trật tự ở Mường Nhé trở nên phức tạp. Nóng bỏng nhất tình trạng tuyên truyền gây mất đoàn kết dân tộc, nghe và tin theo kẻ xấu, rồi xuất nhập cảnh trái phép là những vấn đề nảy sinh.

Trước tình hình trên từ năm 2008 đến nay, Chính phủ, tỉnh Điện Biên và huyện Mường Nhé đã nỗ lực thực hiện ổn cư cho người dân. Theo đó, 128 bản được bố trí sắp xếp ổn định tại chỗ; đồng thời di chuyển, bố trí, sắp xếp ổn định cho hơn 1.640 hộ để thành lập 32 bản mới.

Sau 10 năm Đề án sắp xếp, ổn định dân di cư tự do được triển khai, nhiều gia đình sinh sống ở nơi rừng sâu, núi thẳm huyện Mường Nhé đã “hạ sơn” dựng nhà, làm ruộng dọc hai bên đường. Những điểm sáng về sắp xếp, ổn định dân cư như bản Nậm Pố 3, 4, bản Mường Toong 10 hay Nậm Kè 2..v.v..

Không chỉ giải quyết dứt điểm tình trạng phá rừng và di cư tự do tại nhiều địa bàn vốn là điểm nóng về an ninh nông thôn, mà còn góp phần giữ vững, ổn định an ninh trật tự trên địa bàn huyện Mường Nhé. Những công trình giao thông, hệ thống nước sạch, lưới điện dân sinh, cùng hệ thống thủy nông, kênh mương nội đồng và những ngôi trường, trạm y tế khang trang thực sự là luồng sinh khí mới cho các điểm tái định cư, thực sự giúp người dân “an cư lạc nghiệp”.

Sau 10 năm Đề án sắp xếp, ổn định dân di cư tự do huyện Mường Nhé đã bố trí, sắp xếp ổn định cho hơn 1.640 hộ để thành lập 32 bản mới

 
Các bản làng được quy hoạch lại, đời sống dân cư được chăm lo sung túc hơn. Các khu dân cư ấm áp tình làng nghĩa xóm và gắn bó với nhau bằng truyền thống dân tộc. Không thể để đồng bào mãi lầm đường và lạc niềm tin. Người di cư ở Mường Nhé hôm nay có thể nhìn lại những đổi thay trong cả quá trình di dịch cư của đồng bào mình, để thấy sự ổn cư là quý giá như thế nào đối với họ.

Còn đối với anh em Giàng A Sàng, giờ đây đã phần nào yên tâm cho cuộc sống tương lai phía trước. Bởi 3 đứa em út của Sàng được huyện Mường Nhé gửi về làng trẻ SOS để được nuôi dưỡng và học tập. Khi bông lúa chín trên nương đã có cán bộ xã và bà con trong bản thu hoạch giúp. Cán bộ xã, bản cũng thường xuyên đến nhà thăm hỏi, động viên anh em Sàng trong những ngày khó khăn.

Với gia đình anh Tráng, giờ đây cũng được sắp xếp, ổn định tại bản Nậm Pố 3; mấy đứa con nhỏ thì được học lớp mầm non và tiểu học ngay trong bản. Và điều mong mỏi lớn nhất của anh là huyện Mường Nhé sớm chia ruộng lúa nước cho gia đình để canh tác tự túc lương thực ổn định cuộc sống lâu dài.
 
Mường Nhé chưa hết những khó khăn, lo toan và trăn trở, nhưng  “Công cuộc an dân” nơi cuối trời Tây bắc đã có nhiều khởi sắc. Lòng tin của đồng bào các dân tộc với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được củng cố vững chắc.

Nếu như câu chuyện hôm qua ở Mường Nhé có thể để lại nhiều nỗi niềm day dứt, thì hôm nay vùng đất nơi ngã ba biên giới lại đang được biết đến với nhiều đổi thay kỳ diệu. Thể hiện rõ nhất qua việc Nhân dân sở tại ở tất cả 118 điểm bản, cụm dân cư trong huyện Mường Nhé ký cam kết không di cư tự do, không phá rừng trái phép./.

Hoàng Hảo/DIENBIENTV.VN