ĐBP - Mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích, việc sử dụng mạng xã hội một cách thiếu thận trọng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là khi người dùng chia sẻ thông tin cá nhân một cách quá cởi mở. Nhất là trong thời điểm, cả nước thực hiện việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính...

Nhiều người dân vô tư chia sẻ thay đổi trên CCCD điện tử lên mạng xã hội.

Cùng với các tỉnh thành trên cả nước, tỉnh ta cũng thực hiện sáp nhập, điều chỉnh đơn vị hành chính nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, một số xã, phường, thị trấn được hợp nhất hoặc giải thể, dẫn đến thay đổi thông tin về quê quán, nguyên quán của công dân. Trước sự thay đổi thông tin giấy tờ tùy thân, nhiều người đã vô tư chia sẻ những thay đổi này lên mạng xã hội như một cách thông báo với bạn bè, người quen. Tuy nhiên, điều này có thể vô tình khiến họ rơi vào tình huống bị kẻ xấu lợi dụng, đánh cắp thông tin để thực hiện các hành vi lừa đảo, mạo danh.

Sau khi nơi mình sinh ra được sáp nhập vào một xã mới, anh Đào Ngọc Trường, xã Thanh An đã kiểm tra thông tin trên giấy tờ tùy thân và đăng lên mạng xã hội để “khoe” sự thay đổi thú vị này. Thế nhưng, sau đó, anh Trường lại nhanh chóng xóa dòng tin đã đăng tải trên mạng xã hội. “Lúc đó tôi nghĩ đơn giản chỉ là chia sẻ để bạn bè cùng biết, không có gì quan trọng. Nhưng sau đó, tôi giật mình và lo sợ từ thông tin đó sẽ bị kẻ xấu khai thác, lợi dụng để thực hiện các hành vi trái pháp luật. Sau đó, tôi đã xóa bài đăng, đổi mật khẩu các tài khoản vì sợ bị lộ thông tin” anh Trường chia sẻ.

Tương tự như anh Trường, nhiều người khác cũng vô tư chia sẻ hình ảnh thay đổi trên căn cước công dân (CCCD) điện tử sau khi thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính, thay đổi quê quán, nơi cư trú của bản thân. Mặc dù, các thông tin liên quan đến số CCCD đã được làm mờ hay giấu đi nhưng thông tin về nơi đăng ký khai sinh, nơi thường trú, nơi ở hiện nay vẫn trở thành cơ hội cho kẻ xấu khai thác và lợi dụng.

Cán bộ, công chức xã Na Sang tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về sự thay đổi địa chỉ hành chính.

Bà Lê Thị Tuyết, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Na Sang chia sẻ: Nhiều người dân đến làm giấy tờ có hỏi tôi là nên hay không nên đăng ảnh giấy khai sinh, hộ khẩu mới lên Facebook để “lưu giữ kỷ niệm”. Tôi đều khuyên không nên. Bởi giấy tờ này chứa rất nhiều thông tin cá nhân quan trọng như: Số định danh, địa chỉ, quê quán cũ và mới. Những dữ liệu này nếu bị khai thác sai mục đích sẽ gây hậu quả nghiêm trọng.

Thực tế cho thấy, các đối tượng xấu hiện nay ngày càng tinh vi, sử dụng nhiều phương thức công nghệ cao để thu thập thông tin người dùng từ mạng xã hội. Một bài đăng tưởng như vô hại có thể chứa đầy đủ các yếu tố giúp kẻ gian giả mạo danh tính, mở tài khoản ngân hàng, đăng ký sim điện thoại hoặc vay tín chấp. Điều này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín và cuộc sống của người bị hại.

Anh Lê Toàn Thắng, phường Điện Biên Phủ nhấn mạnh: “Chúng ta thường vô tình chia sẻ quá nhiều thông tin nhạy cảm trên mạng xã hội như: Ảnh CCCD, hộ khẩu, địa chỉ nhà, số điện thoại, đặc biệt là trong bối cảnh có các thay đổi về đơn vị hành chính. Những thông tin đó nếu bị thu thập một cách có hệ thống sẽ trở thành nguồn dữ liệu quý giá cho các nhóm lừa đảo. Người dùng cần ý thức được rằng, mỗi bài đăng là dữ liệu số và có thể bị lợi dụng bất kỳ lúc nào nên cần cẩn trọng khi chia sẻ lên mạng xã hội”.

Ngoài việc không đăng tải thông tin cá nhân liên quan đến số định danh, ảnh giấy tờ tùy thân, người dân cũng được khuyến cáo không nên công khai quá chi tiết các thay đổi liên quan đến quê quán, nguyên quán. Với nhiều người, việc sáp nhập đơn vị hành chính không chỉ đơn thuần là thay đổi tên gọi, mà còn là thay đổi cả dữ liệu hành chính của họ. Trong trường hợp cần thiết phải thông báo hoặc cập nhật thông tin với các đơn vị, cá nhân liên quan, người dân nên chọn cách liên hệ trực tiếp hoặc thông qua các kênh chính thống, thay vì sử dụng mạng xã hội một cách công khai.

Nhận thấy những nguy cơ tiềm ẩn từ việc chia sẻ thông tin cá nhân không kiểm soát, đặc biệt là trong bối cảnh thay đổi địa danh, quê quán do sắp xếp lại các đơn vị hành chính, cơ quan chức năng và các địa phương đã chủ động vào cuộc đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân thông qua việc phát đi các thông điệp cảnh báo trên các phương tiện truyền thông đại chúng và mạng xã hội.

Bà Nguyễn Thị Liên, Tổ trưởng tổ dân phố 5, phường Điện Biên Phủ cho biết: “Fanpage chính thức của phường thường xuyên đăng tải các bài viết cảnh báo cụ thể về thủ đoạn lừa đảo liên quan đến việc lợi dụng thông tin cá nhân, kèm theo hướng dẫn cách nhận biết và phòng tránh. Trên cơ sở đó, chúng tôi cũng chia sẻ lên nhóm Zalo của tổ dân phố nhằm cảnh báo cho bà con chú ý, không để lộ lọt thông tin trên CCCD của mình lên mạng xã hội…”.

Các địa phương nhanh chóng thông báo để người dân cảnh giác khi chia sẻ thông tin liên quan đến thay đổi địa giới hành chính lên mạng xã hội.

Thời đại số mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng kéo theo nhiều rủi ro. Việc sử dụng mạng xã hội cần đi kèm với nhận thức đúng đắn và sự cẩn trọng trong việc chia sẻ thông tin. Mỗi người dân, đặc biệt trong giai đoạn đang có sự thay đổi về địa danh, quê quán do sắp xếp lại các đơn vị hành chính, cần nêu cao tinh thần cảnh giác, bảo vệ thông tin cá nhân như chính tài sản của mình.

Các cơ quan chức năng, cấp, ngành, địa phương và đoàn thể cần tăng cường tuyên truyền về các rủi ro khi chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội và có các hình thức cảnh báo, xử lý kịp thời khi phát hiện hành vi lừa đảo liên quan đến đánh cắp dữ liệu. Sự phối hợp chặt chẽ và vào cuộc quyết liệt của các đơn vị, chính quyền cùng với ý thức cảnh giác chủ động của người dân sẽ góp phần xây dựng một môi trường số an toàn, lành mạnh.

Quang Hưng