ĐBP - Nằm ngay cửa ngõ đô thị trung tâm tỉnh, bản Phiêng Lơi thuộc phường Điện Biên Phủ đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, khoác lên mình "tấm áo mới" của một điểm đến du lịch cộng đồng đầy hứa hẹn.

Một góc bản Phiêng Lơi, phường Điện Biên Phủ nhìn từ trên cao.

Địa hình bằng phẳng, nằm cách trung tâm phường chỉ khoảng 3km, bản Phiêng Lơi tiềm ẩn những giá trị văn hóa độc đáo, sẵn sàng được "đánh thức". Sức hút đặc biệt của nơi đây nằm ở chính không gian văn hóa dân tộc Thái, ngành Thái đen được gìn giữ gần như nguyên vẹn. Giữa sự đổi thay của đời sống hiện đại, bản vẫn giữ được vẻ đẹp đặc trưng với những ngôi nhà sàn mái cong truyền thống, những khung cửi dệt vải quen thuộc, và nếp sinh hoạt cộng đồng gắn liền với thiên nhiên. Du khách đến đây không chỉ để chiêm ngưỡng mà còn để trải nghiệm văn hoá bản địa qua điệu xòe mềm mại, tiếng trống chiêng rộn rã, bộ trang phục thổ cẩm rực rỡ và những món ăn truyền thống đậm đà bản sắc. Chính không gian văn hóa nguyên sơ ấy đã tạo nên bản sắc riêng biệt, giúp Phiêng Lơi trở thành một điểm đến khác lạ và giàu cảm xúc trên hành trình khám phá Điện Biên.

Phiêng Lơi đang dần khoác lên mình tấm áo mới.

Kể từ khi xác định hướng phát triển du lịch cộng đồng, Phiêng Lơi đã bước vào một hành trình kiến tạo đầy quyết tâm. Ngay từ những ngày đầu triển khai, cấp ủy, chính quyền phường Điện Biên Phủ đã vào cuộc với tinh thần quyết liệt và trách nhiệm, trực tiếp xuống cơ sở để khảo sát, đánh giá từng tuyến đường, từng ngôi nhà sàn, từng khu vực có thể phát triển dịch vụ. Để có cái nhìn toàn diện và bài bản, phường đã tổ chức đoàn công tác cùng các hộ dân tiêu biểu đi học tập mô hình du lịch cộng đồng tại bản Sin Suối Hồ (tỉnh Lai Châu), nơi nổi tiếng với cách làm du lịch bền vững. Tại đây, đoàn được tìm hiểu kỹ lưỡng về cách quy hoạch, tổ chức homestay, phát triển dịch vụ và đặc biệt là kinh nghiệm bảo tồn văn hóa truyền thống gắn liền với kinh tế. Tiếp đó, bà con tiếp tục được học nghề dệt tại Bản Na Sang, xã Núa Ngam, nơi những đôi tay Thái đen của Phiêng Lơi được truyền dạy kỹ thuật dệt vải, thêu hoa văn từ những nghệ nhân lâu năm. Những chuyến đi ấy không chỉ mang về kiến thức mà còn mở ra một tư duy mới, giúp người dân học được cách biến nghề truyền thống thành sản phẩm du lịch có giá trị.

Các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyện gia, các đơn vị, doanh nghiệp về du lịch tham quan, góp ý để phát triển du lịch bền vững tại bản Phiêng Lơi.

Trở về từ các chuyến học tập, công việc đầu tiên là cải tạo và chuẩn hóa hạ tầng. Đường nội bản được nâng cấp, hệ thống điện nước, biển chỉ dẫn du lịch và vệ sinh môi trường được ưu tiên cải tạo đồng bộ, tạo nền tảng vững chắc cho mô hình homestay. Song song với đó, chính quyền phường còn tổ chức nhiều lớp tập huấn bài bản cho người dân: Từ kỹ năng làm du lịch, cải tạo nếp nhà sàn, đầu tư Homestay đúng kiến trúc truyền thống, đến nghiệp vụ phục vụ và vệ sinh an toàn thực phẩm. Cán bộ xuống tận từng hộ gia đình để hướng dẫn cách bố trí không gian, lựa chọn vật liệu, đảm bảo mỗi homestay vừa tiện nghi vừa giữ đúng kiến trúc truyền thống. Nhiều hộ gia đình được hỗ trợ lắp đặt công trình vệ sinh đạt chuẩn. Việc chuẩn hóa dịch vụ này giống như một cuộc “cách mạng nhỏ” trong mỗi nếp nhà. Từ sự rụt rè ban đầu, người dân dần trở thành những “đại sứ văn hóa” tự tin, mang câu chuyện của bản mình giới thiệu với bạn bè bốn phương.

Hội thảo phát triển du lịch cộng đồng bền vững tại bản Phiêng Lơi.

Đặc biệt hơn, khi vào tháng 11 vừa qua, Hợp tác xã Du lịch Phiêng Lơi chính thức được thành lập, mở ra giai đoạn phát triển chuyên nghiệp hơn. Ông Lường Văn Muôn, Trưởng bản và nay cũng là Giám đốc Hợp tác xã Du lịch Phiêng Lơi chia sẻ: “Sau những chuyến tham quan, tập huấn tại các mô hình du lịch cộng đồng đi trước, chúng tôi càng hiểu rõ hơn rằng muốn làm du lịch bền vững thì phải thay đổi tư duy, cách làm và cả phương thức tổ chức. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung vào chuẩn hóa sản phẩm du lịch, từ homestay, ẩm thực đến các chương trình trải nghiệm văn hóa Thái đen. Đồng thời, chúng tôi xác định phải giữ gìn và làm sống lại nghề truyền thống, đặc biệt là dệt thổ cẩm. Đó chính là linh hồn văn hóa của bản, là thứ giúp Phiêng Lơi khác biệt với các điểm đến khác”.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo phường Điện Biên Phủ thực hiện nghi thức bấm nút khai trương điểm du lịch cộng đồng và Lễ ra mắt phần mềm du lịch thông minh “Điện Biên Phủ Tour”.

Phiêng Lơi hôm nay khoác lên mình diện mạo mới – rực rỡ hơn, chỉn chu hơn và đầy kỳ vọng. Lễ công bố và khai trương điểm du lịch cộng đồng và Lễ ra mắt phần mềm du lịch thông minh “Điện Biên Phủ Tour” chính là lời khẳng định cho sự đổi thay tích cực đó. Theo Bí thư Đảng ủy phường Điện Biên Phủ Nguyễn Quang Hưng, hoạt động du lịch cộng đồng Phiêng Lơi bước đầu đã có chuyển biến tích cực: Cơ sở hạ tầng được đầu tư, tôn tạo, đã có một số hộ làm dịch vụ du lịch, đã mạnh dạn đầu tư dịch vụ lưu trú, ẩm thực, trải nghiệm văn hóa; lượng du khách đến tham quan ngày càng tăng. Phiêng Lơi đã từng bước hình thành mô hình du lịch cộng đồng, trở thành điểm đến giàu tiềm năng trong không gian văn hóa - lịch sử của phường.

Bí thư Đảng ủy phường Điện Biên Phủ Nguyễn Quang Hưng phát biểu tại Lễ công bố và khai trương điểm du lịch cộng đồng và Lễ ra mắt phần mềm du lịch thông minh “Điện Biên Phủ Tour”.

“Với chủ đề “Phát triển du lịch gắn với phát huy bản sắc văn hóa dân tộc”, Phường Điện Biên Phủ đã xác định phát triển du lịch gắn với bản sắc văn hóa dân tộc không chỉ là mục tiêu mà còn là con đường đúng đắn để gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống vốn có. Du lịch chỉ thật sự có sức hút khi gắn với câu chuyện văn hóa và văn hóa chỉ thật sự sống động khi được thổi vào nhịp sống của du khách gắn kết với cộng đồng. Sự kiện ra mắt Điểm du lịch cộng đồng Phiêng Lơi ngày hôm nay là minh chứng rõ ràng cho hướng đi hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giữa giá trị truyền thống và nhu cầu hiện đại” - Bí thư Đảng ủy phường Điện Biên Phủ Nguyễn Quang Hưng nhấn mạnh.

Đội văn nghệ bản Phiêng Lơi ngày càng chuyên nghiệp, trình diễn nhiều tiết mục đặc sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa dân tộc Thái.

Trong những ngày Phiêng Lơi rộn ràng trong lễ công bố và khai trương điểm du lịch cộng đồng, rất nhiều người dân và du khách từ muôn phương đã tụ họp về đây để chứng kiến sự đổi thay của mảnh đất này. Từ nước Pháp xa xôi, đến Phiêng Lơi đúng ngày hội, ông Gilles Cestac, chia sẻ trong niềm thích thú: “Đây là lần đầu tiên tôi đến Phiêng Lơi và thật sự ấn tượng trước nét văn hóa Thái còn được gìn giữ trọn vẹn như thế này. Tôi cảm nhận được sự chân thành, hiếu khách và niềm tự hào của người dân nơi đây khi giới thiệu về bản sắc của họ. Được tự tay trải nghiệm các hoạt động, thưởng thức món ăn truyền thống và hòa mình vào không gian văn hóa độc đáo của bản, tôi thấy chuyến đi này vô cùng đáng nhớ và may mắn. Phiêng Lơi thực sự là một điểm đến đặc biệt mà tôi sẽ giới thiệu cho bạn bè của mình khi họ đến Việt Nam”.

Phiêng Lơi đã và đang bước những bước vững chắc trên hành trình trở thành một bản du lịch cộng đồng kiểu mẫu. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những bước đi đầu tiên, chặng đường phía trước còn rất dài. Để lộ trình “thay áo mới” bền vững, cần sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cộng đồng người dân, sự chuyên nghiệp trong công tác quản lý của Hợp tác xã, cùng với sự đồng hành của chính quyền và sự hỗ trợ của các chuyên gia, doanh nghiệp du lịch. Chỉ khi đó, Phiêng Lơi mới thực sự phát huy hết tiềm năng, trở thành điểm sáng của du lịch văn hóa Điện Biên.

Bài, ảnh: Diệp Chi